De Nederlandse consument geeft zich massaal over aan gemaksvoedsel. Dat is terug te zien in de cijfers van de FSIN Food500, de ranglijst van de 500 grootste foodbedrijven van Nederland.
Gemakswinkel Spar Express is de snelste groeier in de Food500, met ruim 90 nieuwe vestigingen en een plus van 1.360%. De vijfhonderd grootste foodformules van Nederland realiseerden in 2018 een recordomzet van bijna €50 miljard.
Buiten de deur en bestellen
Jaarlijks publiceert het FoodService Instituut Nederland (FSIN) de FSIN Food500, de ranglijst van grootste foodformules van Nederland. In 2018 zagen zij hun gezamenlijke foodomzet stijgen met 4,5% naar en recordomzet van bijna €50 miljard. De foodformules in de ranking vertegenwoordigen zo’n 81% van de totale omzet in voedings- en genotmiddelen in Nederland. Gemak is de belangrijkste aanjager van de totale foodbesteding. In 2018 aten we massaal buiten de deur, bestelden we meer maaltijden online, kozen we in de supermarkt meer dan ooit voor de kant-en-klaar hap en ontdekten hele volksstammen het gemak van boodschappenbezorging. Spar Express, een gemakswinkel voor tankstations, groeide in 2018 van 9 naar 101 winkels. De omzet van het bedrijf steeg van €3,8 naar € 55,6 miljoen, een stijging van 1.360%. In de top 10 van snelste groeiers staan verder online boodschappenbezorger Picnic, bezorgplatform Uber Eats, zelfbedieningsbakkerij Backwerk, gemaksformule Coop Vandaag, restaurantketen De Pizzabakkers en het mega all-in-restaurant van ABC Restaurants. Jan-Willem Grievink, directeur van het FSIN: ‘Consumenten kiezen voor gemakkelijke oplossingen. Ze hechten aan tijdwinst en functioneren steeds vaker als een eenpersoonshuishouden - zelfs al maken ze deel uit van een gezin. ’ Volgens Grievink beslissen ze daardoor steeds meer op het laatste moment wat ze waar gaan eten. Vaak is dat buiten de deur, bijvoorbeeld onderweg. ‘Consumenten doen minder vaak boodschappen voor de hele week. Niet voor niets richten deze concepten zich sterk op producten voor directe consumptie.’
Supermarkten domineren
De Top 10 van de Food500 2019 wordt gedomineerd door supermarkten. Op nummer 1 staat net als vorig jaar AH Supermarkten* met een foodomzet van €10,2 miljard. Het eerste foodservicemerk in de ranking is het uitstekend presterende McDonald’s dat met een omzet van bijna €950 miljoen de achtste plaats inneemt, twee plekken hoger dan vorig jaar. Nummer 500 is horecaformule Heinde & Ver met een omzet van € 4,4 miljoen. Horecabedrijven behoorden tot de best presterende in deze Food500, met een gemiddelde omzetstijging van 5,2%. Cafés en restaurants presteerden het allerbeste met een groei van 8,7%. De horeca beleeft de laatste jaren een hausse en het einde daarvan lijkt nog niet in zicht. Het gemak waarmee Nederlanders buiten de deur dineren, lunchen en - in toenemende mate - ontbijten, is ongekend. Dat is goed terug te zien in de FSIN Food500-cijfers. De prachtige zomer van 2018 droeg extra bij aan de groei. Door het mooie weer kozen veel Nederlanders voor een vakantie in eigen land. De afgelopen jaren heeft de horeca flink in terrassen geïnvesteerd en dat wierp in 2018 zijn vruchten af. Verder zit het toerisme sterk in de lift. Het aantal internationale verblijfsgasten steeg vorig jaar met 6,5 procent, blijkt uit cijfers van NBTC Holland Marketing. De explosieve groei van maaltijdbezorging zorgt nog eens voor een extra omzetboost. In 2018 groeide de bezorgmarkt in Foodservice met 13,4%, blijkt uit het FSIN Dossier Delivery 2019. Tot 2025 voorspelt het FSIN een verdubbeling van de delivery-omzet.
Jongeren: uit eten als lifestyle
Voor jonge consumenten is buitenshuis eten een lifestyle geworden. Millennials en Generatie Z eten in tegenstelling tot veel oudere consumenten vaker buiten de deur, maar besteden minder geld. Vers, lekker en gezond eten voor een acceptabele prijs, dat is wat zij zoeken.’ De impact op de foodmarkt is groot. Er verschijnen nieuwe concepten in discount dining en maaltijdbezorging. Vaak zijn dit zogenaamde systeemgastronomische bedrijven: herkenbare merken met lage kosten en een hoge productiviteit. De pizza blikt het ultieme gemakseten. Pizzabezorgers Domino’s (+29%) en New York Pizza (+12%) groeiden sterk in 2018. Bij bezorgplatform Thuisbezorgd.nl (+22%) is de pizza het meest verkochte product. En pizzaketen De Pizzabakkers groeide vorig jaar met 51%. De Italiaanse pizza- en pastaformule Vapiano groeide met +22%. Meerdere ketens startten in 2018 nieuwe pizza-concepten.
Foodmarkt in opmars
Niet alleen de horeca speelt in op de trend van gemak. Ook supermarkten ontdekken deze markt en komen met een groeiend aanbod gemaksproducten, onder andere in de vorm van versbereide maaltijden die ter plekke kunnen worden genuttigd, zoals bij Jumbo Foodmarkt (plek 56, €91.000.000). In maart 2013 opende de eerste Jumbo Foodmarkt in Breda, de grootste verssupermarkt van Nederland. Inmiddels telt de formule zeven locaties. Centraal in dit concept staan vers, gemak en gezond eten tegen een lage prijs. Er zijn dagelijks bakkers, slagers, kaasspecialisten en chef-koks aanwezig. Naast de gewone boodschappen biedt de winkel kant-en-klare gerechten voor thuis of in het Foodmarkt Café. Vers en beleving staan bij dit blurring concept centraal. Iedere Foodmarkt trekt gemiddeld wekelijks zo’n 35.000 bezoekers.
Duurzaamheidsprijzen
Too Good To Go en Erwin Binneveld van Spar University hebben tijdens het FSIN Food500 Congres een ABN AMRO Future Food Award gewonnen. Erwin Binneveld sleepte de Future Food Award in de wacht dankzij zijn jarenlange inspanningen om de voedselketen te verduurzamen door intensief samen te werken met producenten. De startup Too Good To Go viel in de prijzen vanwege de verbinding die zij legt tussen consumenten en bedrijven die voedsel over hebben. Restaurants, hotels, supermarkten, bakkerijen en andere winkels verkopen deze maaltijden die aan het eind van de dag overblijven met veel succes via de To Good To Go app in een Magic Box. Met de Future Food Awards wil ABN AMRO inspirerende en creatieve concepten uit de Food-, Retail- en Leisure-sector stimuleren die verduurzamen en voedselverspilling tegengaan.
Lees het hele rapport hier.